Κουβέντα μ’ ένα λουλούδι
18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας
18 ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ ΤΗΣ ΠΙΚΡΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ
1973 (Γαλλία) / 1974 (Ελλάδα)
Κουβέντα μ’ ένα λουλούδι
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ποίηση: Γιάννης Ρίτσος
Ερμηνεύουν: Μαρία Φαραντούρη, Πέτρος Πανδής, Αφροδίτη Μάνου, Αχιλλέας Κωστούλης
Κυκλαδινό κυκλάμινο στου βράχου τη σχισμάδα
πού βρήκες χρώματα κι ανθείς πού μίσχο και σαλεύεις;
Μέσα στο βράχο σύναξα το γαίμα στάλα στάλα
μαντήλι ρόδινο έπλεξα κι ήλιο μαζεύω τώρα.
–
«Τα Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας,
εκτός απ’ το 16 και 17, γράφτηκαν σε μια μέρα – στις 16 του Σεπτέμβρη του 1968- στο Παρθένι της Λέρου,
ύστερ’ από μήνυμα του Μίκη Θεοδωράκη με την παράκληση να μελοποιήσει κάτι δικό μου ανέκδοτο.
Τα ξαναδούλεψα στο Καρλόβασι της Σάμου το Νοέμβρη του 1969.
Το 16 (Το Χτίσιμο) και 17 (Ο Ταμένος) γράφτηκαν την Πρωτομαγιά του 1970.
Το 7 (Δε φτάνει) αλλάχτηκε ριζικά το Γενάρη του 1973.
Δε σκόπευα να δημοσιεύσω τα «Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα» κι είχα ζητήσει να μη μεταφραστούν
και εκδοθούν, παρά μόνο να τραγουδηθούν.
Αλλά, να, που τα περισσότερα δημοσιεύτηκαν κιόλας σε διάφορα ντόπια και ξένα περιοδικά
κ’ έχουν γίνει δύο γαλλικές μεταφράσεις (…) και δεν ξέρω σε πόσες άλλες γλώσσες…
Έτσι, δεν υπάρχει πια λόγος να επιμείνω στην αρχική μου απόφαση.
Και τα «Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα» είναι αφιερωμένα στον Μίκη Θεοδωράκη».
Γιάννης Ρίτσος
Πρόκειται για 18 τετράστιχα του Γιάννη Ρίτσου, γραμμένα στη φόρμα των δημοτικών λιανοτράγουδων, σε ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους στίχους, με πυκνό αλλά λιτό ύφος.
Η σύνθεση του δίσκου έγινε στο Παρίσι τη διετία 1971-1973 από τον Μίκη Θεοδωράκη και η πρώτη εκτέλεση στις 17 Ιανουαρίου 1973 στο Albert Hall με τραγουδιστές τους: Μαρία Φαραντούρη, Πέτρο Πανδή, Αφροδίτη Μάνου, Αχιλλέα Κωστούλη και τον ίδιο το συνθέτη.
Η πρώτη ηχογράφηση του έργου έγινε το 1973 στο Παρίσι με τους ίδιους τραγουδιστές και κυκλοφόρησε στην Γαλλία την ίδια χρονιά από την EMI France. Παράλληλα ηχογραφήθηκε και στην Ελλάδα, κρυφά κατά τη διάρκεια της Χούντας, με τον Γιώργο Νταλάρα και την Άννα Βίσση.
Με την πτώση της Χούντας κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα πρώτα η εκτέλεση με τον Νταλάρα και μετά η εκτέλεση με τους Μ.Φαραντούρη, Π.Πανδή, Α.Μάνου και Α.Κωστούλη.
Λίγους μήνες αργότερα κυκλοφόρησε και τρίτη έκδοση του έργου με τους: Μαρία Δημητριάδη, Κώστα Καμένο, Ελένη Βιτάλη, Σταύρο Πασπαράκη, Σάνια Κρυστάλη.